Op maandag 28 april werden de Michelin-sterren van 2025 in de Antwerpse Handelsbeurs voorgesteld. Op deze hoogdag van de fine dining-keuken zien we nogal wat chefs op het podium die de Franse keuken trouw blijven. Voor velen, én voor Michelin, lijkt de eiwittransitie dan ook niet het grootste aandachtspunt. Toch kunnen we enkele zaken vinden waar we ook graag te gast zouden zijn.
De geheimen van de rode Michelin
Soms is het gissen waarom een ster al dan niet werd toegekend of - en dat wordt gezien als een blamage - afgenomen. De gids geeft wel algemene criteria, maar bij gebrek aan individuele inspectieverslagen zijn de keuzes minder transparant.
Het draait allemaal om stijl en persoonlijkheid, zegt ex-hoofdinspecteur Werner Loens in De Standaard van 28 april. Enkel de kwaliteit van de keuken telt bij het toekennen van sterren. Bruno Vanspauwen, de scherpzinnige en kritische culinair recensent van de krant, gelooft dit niet: de kwaliteit van de wijnkaart, het dekken van de tafels, maar ook de kunst aan de muren spelen tevens een grote rol. En om de absolute top van twee of drie sterren te bereiken moeten er nobele ingrediënten op het bord komen - behalve truffel betreft dat uitsluitend dierlijke ingrediënten.
Is het voor plantaardige of uitheemse restaurants moeilijker om in de gratie te komen? Uitheemse zaken beperken zich nogal eens tot streetfood of dienen traditionele gerechten op die een persoonlijke en verfijnde toets missen. Er staan wel enkele Aziatische restaurants in de gids en het Italiaanse La Botte in Genk kreeg eindelijk ook een ster.
Bij de plantaardige restaurants heeft Humus X Hortense nog steeds een rode én een groene ster. Ze blijven evenwel uitzonderingen op de Franse insteek. Plantaardige restaurants zijn er nu eenmaal nog niet zo veel, maar zaken die ook een volwaardig groentemenu aanbieden nemen gelukkig toch toe. Het is een evolutie die Michelin wel onderkent, maar nog niet helemaal uitserveert.
Foto: Humus X Hortense
Bib Gourmand
In de Bib Gourmand waren 15 nieuwkomers die streven naar een goede prijs-kwalteitverhouding. Naast enkele Thaise restaurants in Wallonië vallen de Antwerpse restaurants and/or en Eppo op. and/or is het volledig plantaardige restaurant van Karen Shu, die van sterrenrestaurants in Manhattan afzakte naar wat stilaan de gastronomische hoofdstad van Vlaanderen wordt. Bij het loungy Eppo, annex van het jeugdige hotel Yust, is er een wisselende vegan chef's choice van vier gangen voor een redelijke prijs.
De gehele lijst met Bib Gourmand-restaurants kan je op weg zetten naar leuke, wat minder prijzige adressen. Het blijft echter wel zoeken naar vegetarische opties, want een V-logo bij de vermelde zaken ontbreekt en de zoekmachine "keuken" rechts bovenaan biedt een keuze tussen de meest exotische kookstijlen, maar mist de opties 'plantaardig' of 'vegetarisch'.
Foto: and/or
Groene Sterren
Met een groene ster worden chefs bekroond die zich inzetten voor een duurzame toekomst. Seppe Nobels, bekend van Graanmarkt 13 en Instroom in Antwerpen, werd bekroond voor zijn Gasthuis, een gastronomisch opleidingsproject voor nieuwkomers en plek voor culinaire uitwisseling met producten uit de Mechelse landbouw als ingrediënten. Bovendien krijgen mensen in nood er op bepaalde middagen een gastronomische maaltijd.
Een andere groene ster is uitgereikt aan Sophie et Nicolas in Comblain-la-Tour. Hier ook een lokale, duurzame, seizoengebonden keuken met een wisselend gangenmenu, waarin - als we de kaart van hun leveranciers bekijken - heel wat dierlijke producten worden verwerkt, zoals in het zuiden van ons land meestal het geval. Toch looft een enkele commentator de vegetarische gerechten, dus als dit een aandachtspunt is of wordt van de uitbaters, lezen we het graag op hun site. Michelin reikte tot zover 14 groene sterren uit, wat een hoopgevende nieuwe invalshoek is, maar toch ook niet indrukwekkend veel.
Foto: Sophie et Nicolas
De nieuwe sterren
Onder de 13 nieuwe rode sterren blijft het zoeken naar iets verblijdend plantaardig. Ik volgde de uitreiking live en stelde dit tot mijn spijt vast op basis van de menukaarten die ik bij elke bekroning raadpleegde.
Twee Luxemburgse restaurants steken er echter uit. Bij Archibald De Prince uit Echternach, die terroir en natuur hoog in het vaandel voert, kun je een plantaardig menu vragen (145 euro per persoon). Daarnaast positioneert Fields in Findel zich uitdrukkelijk als botanisch restaurant. De plantaardige ontdekkingstocht op hoog culinair niveau maak je via 8 gangen (175 euro per persoon.) Naast een rode ster kreeg het ook een groene ster, want liefdevolle en respectvolle omgang met elkaar en met de natuur is voor René Mathieu een leidraad.
Vaste waarden
Het is opvallend hoe in Vlaanderen vele toprestaurants een volledig plantaardig menu aanbieden. Vrijmoed (twee sterren) in Gent biedt een Puur Groenten-menu. Ook Hof van Cleve (twee sterren) in Kruishoutem biedt een menu Veld, Tuin en Bos aan.Verder noemen we Zilte (drie sterren) op het Antwerpse MAS, die een puur vegetarisch menu heeft.
Als de voedseltransitie tot de hoogste regionen doordringt, kan men hopen dat die zich overal doorzet, uiteindelijk ook in de Michelin.