Vegatopia - Juni 2013: fruitvliegjes, pizza-drones en een overdosis sojasaus

Fruitvliegjes worden roekeloos als ze honger hebben. Dikke aapjes maken zich zorgen om hun kleinkinderen. Drones bezorgen pizza's. Een Amerikaan gaat knock-out na een liter sojasaus. Tuinbonen zijn de nieuwste barbecuetrend. En hoe avontuurlijk zijn vegetariërs eigenlijk? Juni 2013 in vogelvlucht.

Bij de beesten af

Het fruitvliegje deelt maar liefst 75% van zijn DNA met de mens, en daarom wordt dat beestje - dat wij persoonlijk liever niet in onze keuken willen zien - graag gebruikt voor wetenschappelijk onderzoek. Bij het Max Planck instituut hebben ze ontdekt dat fruitvliegjes die honger hebben gevaren trotseren die een weldoorvoed fruitvliegje liever zou mijden. Om precies te zijn: ze reageren minder paniekerig op koolstofdioxide, dat duidt op rottend fruit of planten, als ze denken dat ze toch kans hebben een lekker hapje te verscharen. Eindelijk hebben we dus een wetenschappelijke verklaring waarom de moderne forensende mens het toch waagt een falafel te halen bij een dubieuze dönertent nabij het station.

De muis staat nog dichter bij de mens dan het fruitvliegje. Onderzoekers van de Universiteit van Edinburgh hebben daarom gekeken of de dikke nakomelingen van dikke muizen last krijgen van vervelende dikke-muizenproblemen als diabetes en hartklachten. De muizenkinderen zelf hebben daar relatief weinig last van, maar de kleinkinderen des te meer. Als je dus een dikke opa of oma bent, is het misschien verstandig je kleinkinderen wat minder vaak een chocolaatje te geven.

Een oplossing voor het hongerprobleem

In de westerse wereld hebben we te kampen met zwaarlijvigheid. Daarnaast produceren we meer voedsel dan we op kunnen eten - en gooien zo ongeveer een derde daarvan gemakshalve weg. Afgelopen zaterdag had je op het Museumplein kunnen genieten van een gratis lunch, geheel geproduceerd uit vers voedsel dat anders in de vuilnisbak zou zijn beland. Je zou bijna vergeten dat er nog steeds heel veel hongerige kindjes in Afrika zijn.

Honger leidt niet alleen tot kindersterfte, maar ook tot een slechtere mentale en lichamelijke ontwikkeling, was de weinig verrassende boodschap van een onderzoek dat in 'The Lancet' werd gepubliceerd. De auteurs pleiten er dan ook voor dat zwangere moeders voldoende eiwit, foliumzuur, calcium en andere voedingsstoffen krijgen. Voor de kinderen zijn vooral vitamine A en zink erg belangrijk. Erg wijze woorden, en in het originele rapport worden ook praktische oplossingen aangedragen, maar toch bekruipt ons bij het lezen van dit rapport een gevoel dat de makers van Fokke en Sukke al enige tijd geleden heel treffend in een cartoon hebben verwerkt - zie rechts.

Opgepast!

Drones, onbemande vliegtuigen, maken al sinds enige tijd Afghanistan en andere landen waar terroristen zich thuis voelen onveilig. Wellicht moeten wij binnenkort ook zelf vrezen dat een drone een pizza op onze kop gooit. Of misschien worden de drones waar de pizzaketen Domino's mee experimenteert toch zo intelligent dat ze netjes aanbellen en vragen of je ook een Cola Light bij je pizza blieft?

Gemak dient de mens, dus als je liever iets gezonders eet dan een pizza - al dan niet bezorgd door een drone - dan koop je gewoon een voorverpakte, kant-en-klare salade. Prima toch? De Duitse Stiftung Warentest denkt er anders over. Gesneden sla en andere groenten worden in rap tempo minder gezond, vooral tijdens het transport van de supermarkt naar huis. Vandaar de aanbeveling om de kant-en-klare salade toch even te wassen - en juist dat lijkt ons niet de bedoeling van kant-en-klaar.

Maar wees nu eerlijk: zelfs zonder professionele snijtechnieken heb je een ijsbergsla in een mum van tijd gesnipperd. De eenvoudigste oplossing is dus om gewoon 'hele' groenten te kopen, en al dat voorgesneden gedoe links te laten liggen. Veiliger kan niet. Toch? Dat blijkt ook tegen te vallen: uit een test van de Duitse NDR bleek dat nogal wat groenten resten van kunstmest bevatten, met daarin het stofje perchloraat, dat invloed heeft op je schildklier. En je kunt je groente wassen of koken, maar je krijgt het er niet uit. Vooralsnog lijkt struisvogelpolitiek de enige juiste strategie om dit probleem tegen te gaan. Groente schijnt overigens nog steeds best gezond te zijn.

Zout daarentegen staat al jaren op de zwarte lijst. Wij kunnen niet leven zonder zout, maar als je er te veel van binnen krijgt, krijg je last van hoge bloeddruk en andere vervelende dingen. Als je niet al te veel kant-en-klaarproducten gebruikt, kun je de waarschuwingen best met een korreltje zout nemen, maar je kunt ook overdrijven. Een 19-jarige Amerikaan lag drie dagen in coma na het drinken van een liter sojasaus.

Lekker spannend

Ben je ook niet vies van experimentjes met nieuwe ingrediënten of rare combinaties? Dan mag je jezelf een 'adventurous eater' noemen. Naast je genen mag je ook je moeder en de maatschappij waarin je leeft bedanken. Want zowel 'nature' als 'nurture' bepaalt hoe open we staan voor nieuwe smaken, en hoe huiverig we zijn voor voedingsmiddelen die we niet kennen. Maar hoe avontuurlijk ben je nu echt? Onder bizar eten verstaat men toch voornamelijk lichaamsdelen die je niet wilt eten van dieren die vegetariërs sowieso niet willen eten, dus we kunnen alvast de voorzichtige conclusie trekken dat vegetariërs nogal bekrompen en saai zijn. Of is ook bijvoorbeeld een chocoladecurry spannend en experimenteel genoeg?

Tertia's terrific en terrible trend

bbqboon De zomer laat zich nog steeds niet zien en de Hollanders doen wat ze het liefst doen: klagen dat de zomer geen echte zomer is (om zodra het kwik langer dan twee dagen boven de 27 graden komt te klagen over hitte en een horrorzomer). En toch heeft de nieuwste barbecuetrend zich al weer aangediend. En net als twee jaar geleden is die dit jaar weer vegetarisch: tuinbonen van de barbecue. Voordat je nachtmerries krijgt van kleine boontjes die om de haverklap door het rooster vallen: het is de bedoeling dat je de hele peul roostert. Daarna strooi je wat zout en pul biber over de peul en dan zuig je de boontjes er uit. Tenzij je superjonge tuinbonen hebt, dan is de hele peul eetbaar. Echt waar.

Minder te spreken zijn we over het concept 'hummusdressing'. Hummusdressing? Dat concept is zo kansloos, daar maken we verder geen woorden meer aan vuil.

En verder

Een open deur, maar toch eens wetenschappelijk aangetoond: de vork waarmee je eet, het bord waar je gerecht op wordt geserveerd, dit alles heeft invloed op hoe je smaak beleeft. Ork ork ork, soep eet je met een ...
Hummus is een bijzonder smakelijke - en zeer traditionele - creatie van kikkererwten. Is het per sé nodig om ons te verdiepen in de politieke of religieuze achtergronden voordat we er ons broodje mee besmeren? Het lijkt ons al voldoende dat de smaakpolitie ons arresteert als we er een hummusdressing van maken.
In Groot-Brittannië worden de hoeveelheden calorieën, vet, suiker en zout binnenkort op (bijna) elke verpakking op dezelfde manier, met kleurcode, aangegeven. Coca Cola en Cadbury zijn minder tevreden met het systeem en zouden liever de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid als referentiekader willen gebruiken. Geef ze eens ongelijk.
Tot slot: een lekker recept voor bananencake uit de Belgische Standaard.

Meer!

Eelco, site-administrator en culiredactie, maakt een goeie brunch op zondagochtenden. Werkt als onderzoeker aan 'recommender systems', ook voor recepten, en doet ook iets met privacy.