Toen ik Stanley Tucci zich op BBC 2 te goed zag doen aan met kruiden gevulde pansotti met walnotensaus in Ligurië, bedacht ik dat vele culinaire reisprogramma's eenzelfde opbouw hebben. Een team heeft de bezoeken aan sterrenchefs, betere agriturismo's, ambachtelijke bedrijfjes en voor prentbriefkaarten gemaakte vakantieoorden terdege voorbereid. De goedgemutste presentator, begeleid door een ter plekke wonende expat, valt van de ene culinaire verrukking in de andere en looft dan ook overenthousiast door locals voorgezette spijs en drank. Nooit zal hij een smaak vies of een ingrediënt walgelijk vinden. We zien nooit hoeveel hij overlaat van zijn rijkgevulde bord. Zou dat ook anders kunnen, een beetje meer zoals in het echte leven bijvoorbeeld?
Je kan weer stemmen voor het Gouden Windei, de jaarlijkse verkiezing van de organisatie Foodwatch waarbij het publiek kan beslissen over het meest misleidende product van het jaar. Meestal gaat het om producten met een mooi verhaaltje of een speciale belofte die uiteindelijk voor geen ene meter blijkt te kloppen. Deze actie is van groot maatschappelijk nut, want zo worden producenten ontmaskerd en consumenten wijzer gemaakt. Maar natuurlijk belandt niet elk misleidend product in deze wedstrijd. Ik vond het tijd om ook eens kritisch naar de vleesvervangers te kijken, om te beginnen in mijn lokale supermarkt. Mijn merkwaardige relaas lees je hier.
Onlangs wond de Belgische vegan activist Tobias Leenaert zich op Facebook op, omdat zijn medepassagiers in het vliegtuig op de vraag 'chicken' of 'vegetarian' massaal voor 'chicken' kozen. Ik merkte vervolgens op dat als mensen moeten kiezen tussen iets specifieks als kip en een niet nader omschreven 'vegetarische maaltijd', dat velen het zekere voor het onzekere zullen kiezen. Dit is geen geval op zichzelf: ik denk dat nog steeds de keuze voor vegetarisch of vegan te vaak als onaantrekkelijke tweede keus wordt gepresenteerd. En dat kan echt gemakkelijk heel anders. Nou ja, theoretisch dan.
Jaap Korteweg lanceert plantaardige tostikaas. Hema weet niet precies wat 'vegan' betekent. Niet alle werknemers kunnen een dag zonder hun broodje vleeskroket. Hoogbewerkte voedingsmiddelen, waaronder plantaardige zuivel, zijn ongezond, net als eten voor het slapengaan. HAK stopt tijdelijk met de productie van appelmoes. Oliebollen worden duurder. Brusselse koffiebars nemen maatregelen tegen laptopplakkers. De Great British Bake Off leverde een clichébeeld van Mexico. Een ijsbergsla met een pruik op heeft gewonnen van Liz Truss. Oktober 2022 in vogelvlucht.
Nederland maakt gehakt van de campagne 'Nederland Vleesland'. Haarlem verbiedt vleesreclame. De opkomst van plantaardige burgers lijkt voorbij. Vegan activisten bezetten de zuivelafdelingen van Britse supermarkten. Duitse bakkers bieden een goedkoop 'inflatiebrood' aan. De Spaanse politie waarschuwt voor een paella-sandwich. Zwitserse boeren bakken een reuze-rösti. September 2022 in vogelvlucht.
De supermarktproducten worden steeds duurder, maar de omzet stijgt. In de horeca worden kleinere porties geserveerd. Pizza Hut Japan komt met pizza's met een rijstbodem. Een Franse astronoom maakt een foto van een plak chorizo op zwarte achtergrond. Beef jerky is het meest milieuvervuilende voedingsmiddel. Ben & Jerry's gaat cacao van Tony's Chocolonely gebruiken. In Franse dorpen zie je steeds vaker stokbroodautomaten. Japanse jongeren moeten meer alcohol drinken. Augustus 2022 in vogelvlucht.
Tijdens de Navo-top in Madrid werd Russische salade geserveerd. De Franse mosterd raakt op. In München betaal je je biertje met olie. Ben & Jerry's klaagt Unilever aan. Deense koeienkaas mag niet feta heten. Supermarkten stunten minder met vlees. De Oostenrijkse Burger King maakt plantaardige burgers tot de standaard. Tijdens het Offerfeest wordt toenemend vegetarisch gegeten. In Frankrijk zijn vegan croissants in opmars. Amerikaanse restaurants worden afgeperst met 1-ster-reviews. Regelmatig aan tafel zout op je eten strooien is niet gezond. Eten smaakt lekkerder als je met open mond eet. Juli 2022 in vogelvlucht.
In crisistijden kopen we minder asperges en aardbeien. Australië kampt met een slatekort. Sri-Lankaanse ambtenaren mogen moestuinieren. Er wordt nu al genoeg plantaardig voedsel voor iedereen op de wereld geproduceerd. Voedselkilometers hebben nog grotere impact op het klimaat dan gedacht. Restaurants op Mallorca voeren een kledingscode in. Het drijvende restaurant van Hong Kong is gezonken. Zweedse kinderen krijgen geen eten als ze bij een vriendje of vriendinnetje spelen. Juni 2022 in vogelvlucht.
De markt voor vleesvervangers blijft groeien, maar komt wel steeds meer in handen van grote vleesverwerkers. Kweekvlees en plantaardige nuggets worden commercieel interessant. De Britse regering stelt het verbod op aanbiedingen met junkfood uit - en krijgt hiervoor nogal wat kritiek. Een filiaal van Lidl verbood de verkoop van zonnebloemolie aan minderjarigen. Indonesië stopt met de export van palmolie en India met de export van tarwe. Foodwatch wil een einde aan de speculatie met levensmiddelen. Britse wetenschappers ontwikkelen een robotkok die kan kauwen. Mei 2022 in vogelvlucht.
De oorlog in de Oekraïne leidt wereldwijd tot voedselschaarste. Ook in de keuken kun je energie besparen. De toenemende inflatie dreigt in het Midden-Oosten tot broodopstanden te leiden en Nederlanders kiezen vaker voor goedkope borrelnootjes. Kinderen vinden dat boerderijdieren net zo goed moeten worden behandeld als huisdieren. De Burger King experimenteert met plantaardige producten. Ons voedselsysteem is niet klaar voor de klimaatcrisis en de blockchain kan een oplossing bieden. Spanjaarden schieten paella de ruimte in en Turken doen hetzelfde met kebab. April 2022 in vogelvlucht.
Heb je zin om ons team te versterken? Wij zijn op zoek naar nieuwe culinaire redacteuren, gastredacteuren en restaurantgidsredacteuren.. Ben je geïnteresseerd? Lees hier verder!
